Այստեղ էլ առկա են մի շարք հարցեր, եթե դիտարկենք պատժամիջոցի հիպոթետիկ բարձր հավանականությունը: Հայաստանին ռազմա-տեխնիկական ծավալային ու գնային, ֆինանսական այլընտրանք ապահովելը անկասկած կոճակ սեղմելու հարց չէ, նկատի ունենալով այն, որ հայկական բանակի զինանոցը տարիներ շարունակ օբյեկտիվորեն գերկենտրոնացել է ռուսական սպառազինության վրա, եւ այստեղ աղբյուրի փոփոխությունը պահանջում է նաեւ ամբողջական զինանոցի ադապտացիա նոր աղբյուրին, ինչը թե տեխնիկական, թե կադրային ահռելի ու ժամանակատար աշխատանք է: Անկասկած ոչ անհնար, բայց ահռելի եւ ժամանակատար: Ավելին, փաստացի պատերազմի առկայությունն ուղղակի հրամայական է դարձնում այդպիսի զարգացման դեպքում խիստ սահուն անցումը՝ վակուում թույլ չտալու համար, որից կօգտվի Ադրբեջանը:
Միեւնույն ժամանակ, Ռուսաստանից սպառազինության նշանակալի ծավալի ձեռքբերման արգելքը Հայաստանին եւ Ադրբեջանին անհավասար պայմաններում կդնի ժամանակի ընթացքում: Խնդիրն այն է, որ ներկայիս՝ հետապրիլյան ռազմա-տեխնիկական եւ ռազմա-քաղաքական բալանսը թերեւս տվել է առաջիկա մի քանի տարիների համար Ադրբեջանին զսպելու որոշակի կայուն միջակայքի հնարավորություն:
Այլ կերպ ասած, Հայաստանը ձեւավորել է այլընտրանքի սահուն որոնման եւ անցման ժամանակային, տարածական միջակայք: Տվյալ պարագայում խնդիրը այդ միջակայքը արդյունավետ օգտագործելն է, ինչը պահանջում է արդյունավետ աշխատանք ՆԱՏՕ-ի, ԱՄՆ-ի հետ: Ընդ որում, այդ աշխատանքը անշուշտ չպետք է կատարվի ՌԴ հետ աշխատանքի հաշվին:
Խնդիրը Հայաստանի համար հավելյալ հնարավորության ձեռքբերումն է, որը նաեւ անվտանգության ՕՕԳ բարձրացման խնդիր է: Վերջին հաշվով, ներկայիս աշխարհքաղաքական իրավիճակը, միեւնույն ժամանակ նաեւ Ռուսաստանի թույլ տված մի շարք վրիպումները՝ Հայաստանի հանդեպ քաղաքականության մասով, Երեւանին բավարար փաստարկային հիմք են տալիս Մոսկվային ասելու, որ Երեւանը չի կարող իրեն թույլ տալ դե ֆակտո պատերազմի եւ Երեւանի հանդեպ Ալիեւի հավակնության պայմաններում մնալ ամերիկա-ռուսական դիմակայությունից կախված եւ չունենալ ռազմա-տեխնիկական հուսալի այլընտրանք, գտնվելով այդ դիմակայության սրման հետեւանքների վտանգավոր ազդեցության գոտում:
Այլ կերպ ասած, խնդիրն այն չէ, որ Երեւանը կանգնած է պատժամիջոցի վտանգի առաջ: Խնդիրն այն է, որ զուտ այդ իրողությունն ինքնին Երեւանի համար ոչ միայն վտանգ է, այլեւ հնարավորություն՝ դուրս գալ ռազմա-քաղաքական առավել կենսունակ դիրք, չդառնալով ամերիկա-ռուսական դիմակայության կողմ, մյուս կողմից սակայն չմնալով որեւէ կողմի հաջողությունից կամ անհաջողությունից կախված:
Այդ իմաստով ուշագրավ է բանակի արդիականացման յոթնամյա ծրագրի նախաձեռնությունը, որ հռետորական եւ թղթաբանական մակարդակում ներկայում առկա է: Ի՞նչ դրսեւորում եւ դինամիզմ կունենա այն իրական քաղաքականության մակարդակում:
